ฐาน

๑

[ถาน] น. ที่ตั้ง เช่น ฐานทัพ ฝีตั้งฐาน, ที่รองรับ เช่น ฐานพระพุทธรูป. (ป.). ฐานกรณ์ [ถานกอน] (ไว) น. ที่ตั้งและเครื่องทำให้เกิดเสียงในการพูด. ฐานเขียง น. ฐานรองชั้นล่างสำหรับรองฐานอื่น มีหน้ากระดานและ ลวดท้องไม้. ฐานเชิงบาตร น. ฐานรูปเชิงบัวหน้ากระดาน. (รูปภาพ ฐานเชิงบาตร) ฐานเท้าสิงห์ น. ฐานรูปสมมุติจากสิงห์แบก, ฐานสิงห์ ก็เรียก. (รูปภาพ ฐานเท้าสิงห์) ฐานบัทม์ น. ฐานบัวหน้ากระดานบัวคว่ำบัวหงาย. ฐานราก น. โครงสร้างตอนล่างสุดที่รองรับอาคารหรือสิ่งปลูกสร้าง; (กฎ) ส่วนของอาคารที่ใช้ถ่ายน้ำหนักอาคารลงสู่ดิน. ฐานสิงห์ น. ฐานเท้าสิงห์. ๒ [ถาน, ถานะ] น. ตำแหน่งหน้าที่; หลักฐาน, ลำดับความเป็นอยู่ใน สังคม เช่น ทุกคนยอมรับรู้ฐานะในสังคมของเขา. (ป.). ฐานันดร น. ลำดับในการกำหนดชั้นบุคคล เช่น ยศบรรดาศักดิ์. (ป. ?านนฺตร). ฐานานุกรม น. ลำดับตำแหน่งยศพระสงฆ์ที่พระ ราชาคณะมีอำนาจตั้งสมณศักดิ์ให้ตามทำเนียบ. ฐานานุรูป ว. สมควรแก่ฐานะ. (ป.). ฐานานุศักดิ์ ว. ตามควรแก่เกียรติศักดิ์. น. ศักดิ์ที่พระราชาคณะ มีอำนาจตั้งฐานานุกรมได้. ๓ สัน. เพราะ เช่น ถูกลงโทษฐานละเลยหน้าที่. ๔ (คณิต) น. เส้นหรือพื้นที่ซึ่งถือว่าเป็นส่วนรองรับรูปเรขาคณิต เช่น ฐานของสามเหลี่ยม ฐานของกรวย, จำนวนที่ใช้เป็นหลักในการสร้าง จำนวนอื่น ๆโดยการยกกำลังหรือหาค่าของลอการิทึม เช่น จำนวน ๓ ใน ๓๔ (= ๘๑) จำนวน ๗ ใน log7 49 (= ๒), จำนวนที่บอกปริมาณ ในแต่ละหลักของตัวเลข เช่น เมื่อ ๖๓๕ เป็นตัวเลขฐาน ๑๐ ใช้ สัญลักษณ์ว่า ๖๓๕๑๐ ซึ่งแทน ๕ + (๓ x ๑๐) + (๖ x ๑๐๒) เมื่อ ๖๓๕ เป็นตัวเลขฐาน ๗ ใช้สัญลักษณ์ว่า ๖๓๕๗ ซึ่งแทน ๕ + (๓ x ๗) + (๖ x ๗๒).