บุพพ\-

[บุบพะ-] ว. ก่อน, ทีแรก; เบื้องต้น, เบื้องหน้า. (ป. ปุพฺพ; ส. ปูรฺว).

บุพกรรม น. กรรมที่ทำไว้แต่ปางก่อน. (ป. ปุพฺพ + ส. กรฺมนฺ; ป. ปุพฺพกมฺม). บุพการี น. ผู้ที่ทำอุปการะมาก่อน เช่น บิดามารดาเป็นบุพการี ของบุตรธิดา. (ป. ปุพฺพการี); (กฎ) ญาติทางสาโลหิตโดยตรง ขึ้นไป ได้แก่ บิดามารดา ปู่ย่า ตายาย ทวด. บุพกิจ น. กิจที่จะต้องทำก่อน. (ป. ปุพฺพกิจฺจ). บุพชาติ น. ชาติก่อน. (ป. ปุพฺพชาติ). บุพทักษิณ น. ทิศตะวันออกเฉียงใต้. บุพนิมิต น. ลางที่บอกเหตุขึ้นก่อน. (ป. ปุพฺพนิมิตฺต). บุพบท น. คำชนิดหนึ่งในไวยากรณ์ ทำหน้าที่เชื่อมคำต่อคำ อยู่หน้านาม สรรพนาม หรือกริยา มีคำว่า ด้วย โดย ใน เป็นต้น เช่น เขียนด้วยดินสอ หนังสือของฉัน กินเพื่ออยู่. บุพเปตพลี [-เปตะพะลี] น. บุญที่อุทิศให้แก่ญาติผู้ตายไปก่อน. บุพพัณชาติ [-พันนะชาด] น. พืชที่จะพึงกินก่อน ได้แก่ข้าว ทุกชนิด. (ป. ปุพฺพณฺณชาติ; ส. ปูรฺว + อนฺน + ชาติ). บุพพัณหสมัย [-พันหะสะไหฺม] น. เวลาเบื้องต้นแห่งวัน, เวลาเช้า. (ป. ปุพฺพณฺหสมย; ส. ปูรฺวาหณ + สมย). บุพพาจารย์ น. อาจารย์ในเบื้องต้น คือ บิดามารดา. (ป. ปุพฺพาจริย; ส. ปูรฺวาจารฺย). บุพพาษาฒ [-พาสาด] น. เดือน ๘ แรก, (โบ) เขียนเป็น บุพพาสาฒ ก็มี. (ป. ปุพฺพาสาฬฺห; ส. ปูรฺวาษาฒ). บุพพาสาฬหะ, บุรพอาษาฒ, ปุรพษาฒ [-พาสานหะ, - พาสานละหะ, บุระพะอาสาด, บุบพะอาสาด, ปุระพะสาด] น. ดาวฤกษ์ที่ ๒๐ มี ๓ ดวง เห็นเป็นรูปปากนกหรือช้างพลาย, ดาวสัปคับช้าง หรือ ดาวราชสีห์ตัวผู้ ก็เรียก. บุพเพนิวาสานุสติญาณ [บุบเพ-] น. ความรู้เป็นเครื่องระลึกได้ถึง ขันธ์ที่อาศัยอยู่ในก่อน, การระลึกชาติได้. (ป. ปุพฺเพนิวาสา นุสฺสติ?าณ). บุพเพสันนิวาส [บุบเพ-] น. การเคยเป็นเนื้อคู่กัน, การเคยอยู่ร่วม กันในชาติก่อน. (ป. ปุพฺเพสนฺนิวาส). บุพภาค น. ส่วนเบื้องต้น. (ป. ปุพฺพภาค). บุพวิเทหทวีป น. ทวีปใหญ่อยู่ทางทิศตะวันออกของเขาพระสุเมรุ เป็นทวีป ๑ ใน ๔ ทวีป ได้แก่ อุตรกุรุทวีปหรืออุตรกุรูทวีป บุพวิเทห ทวีป ชมพูทวีป และอมรโคยานทวีป.