ขัน

๑

น. ภาชนะสำหรับตักหรือใส่น้ำ มีหลายชนิด. ขันข้าวบาตร น. ขันเชิงสำหรับใส่ข้าวตักบาตร. ขันเชิง น. ขันชนิดที่มีเชิง. ขันน้ำพานรอง น. ขันน้ำที่มีพานรองรับ. ขันลงหิน น. ขันที่ทำด้วยโลหะผสมทองแดงกับดีบุก แล้วขัดให้เป็นมัน. ขันสาคร น. ขันขนาดใหญ่ทำด้วยโลหะผสม ได้แก่ สัมฤทธิ์ ทองเหลือง ตัวขันเป็นทรงลูกมะนาวตัด ก้นขันมีเชิง ข้างขันทำเป็นรูปหน้าสิงโตปาก คาบห่วงซึ่งใช้เป็นหูหิ้วข้างละหู ใช้บรรจุน้ำสำหรับทำน้ำมนต์หรือสำหรับ ผู้มีบรรดาศักดิ์ใช้อาบ. (รูปภาพ ขันสาคร) ขันเหม น. ขันชนิดที่เล็กกว่าขันเชิงเล็กน้อย ใส่ข้าวสารไว้ในขันสำหรับ ปักแว่นเวียนเทียน. ๒ ก. ทำให้ตึงหรือให้แน่นด้วยวิธีหมุนกวดเร่งเข้าไป เช่น ขันชะเนาะ ขันเกลียว. ว. แข็งแรง, กล้าหาญ, เช่น กูนี้คนขัน จะขามคนใด. (สมุทรโฆษ). ขันกว้าน [-กฺว้าน] ก. ฉุดด้วยกว้าน. ขันชะเนาะ ก. บิดลูกชะเนาะให้ตึง. ขันต่อ ก. กล้าต่อ. (กฎ) น. การต่อรองซึ่งได้เสียกันโดยอาศัย เหตุการณ์ในอนาคตที่ไม่แน่นอนเป็นข้อแพ้ชนะ. ขันสมอ [-สะหฺมอ] ก. หมุนเครื่องเอาสมอขึ้น. ขันสู้ ก. แข่งเข้าสู้, กล้าสู้. ขันอาสา ก. เสนอตัวเข้ารับทำโดยเต็มใจ, กล้าอาสา. ๓ ก. อาการร้องอย่างหนึ่งของไก่หรือนกบางชนิด เฉพาะในตัวผู้ เช่น ไก่ ไก่ฟ้า นกเขา ใช้เป็นสัญญาณติดต่อสื่อสารในสัตว์ประเภทเดียวกัน จะร้องมากในระหว่างฤดูผสมพันธุ์ หรือในเวลาจำเพาะเช่นเช้าตรู่. ๔ ก. หัวเราะ, นึกอยากหัวเราะ. ว. น่าหัวเราะ, ชวนหัวเราะ, ขบขัน ก็ว่า. ๕ ดู คัน ๓.