อก

๑

น. ส่วนของร่างกายด้านหน้าอยู่ระหว่างคอกับท้อง; ใจ เช่น อกกรม อกเขาอกเรา; เรียกไม้ที่เป็นแกนกลางของตัวว่าวว่า อกว่าว; เรียก เลื่อยที่มีไม้ยันกลางว่า เลื่อยอก, เรียกไม้อันกลางที่ยันเลื่อยให้ตึงว่า อกเลื่อย. อกกรม ว. มีความระทมใจ มักใช้เข้าคู่กับคำ หน้าชื่น เป็น หน้าชื่น อกกรม, หน้าชื่นอกตรม ก็ว่า. อกไก่ ๑ น. เรียกอกคนที่มีลักษณะนูนยื่นออกมาอย่างอกของไก่; ชื่อลวดบัวแบบหนึ่ง มีลักษณะนูนเป็นสันขึ้นอย่างอกของไก่ เรียกว่า บัวอกไก่. อกคราก ว. คำที่กล่าวเปล่งออกมาหมายความว่า หนักเหลือเกิน, เดือดร้อนเหลือเกิน. อกจะแตก อ. คำพูดที่เปล่งออกมาเมื่อตกใจเป็นต้น (ใช้แก่ผู้หญิง) เช่น อุ๊ย ! อกจะแตก, อกแตก ก็ว่า. อกตั้ง ว. เต็มที่, เต็มแรง, เช่น วิ่งอกตั้ง เดินอกตั้ง; เรียกอาการที่นั่ง หรือยืนตัวตรงว่า นั่งอกตั้ง ยืนอกตั้ง. อกเต่า ว. เรียกสิ่งที่มีลักษณะแบนแฟบอย่างอกของเต่า. อกแตก ว. ลักษณะของเมืองหรือวัดเป็นต้นซึ่งมีลำน้ำหรือทางผ่า กลาง เรียกว่า เมืองอกแตก วัดอกแตก; อาการของคนที่เก็บความ รู้สึกอัดอั้นตันใจไว้จนทนไม่ไหว. อ. คำพูดที่เปล่งออกมาเมื่อตกใจ เป็นต้น (ใช้แก่ผู้หญิง) เช่น อุ๊ย ! อกแตก, อกจะแตก ก็ว่า. อกทะเล น. ชื่อเพลงไทยทำนองหนึ่ง มักร้องหรือบรรเลงเป็นเพลงลา. อกผายไหล่ผึ่ง ว. สง่า, องอาจ, ผึ่งผาย. อกเมือง (กลอน) น. ส่วนสำคัญของเมือง. อกรวบ น. อกไม่ผาย. ว. อาการของคนที่วิ่งจนเหนื่อยหอบแทบ จะหมดเรี่ยวแรง เรียกว่า วิ่งจนอกรวบ. อกโรย ว. อาการของคนที่มีลักษณะผอมจนเห็นกระดูกอก. อกเลา น. ไม้ที่เป็นสันทาบอยู่ที่บานประตูหรือหน้าต่างแบบโบราณ เพื่อบังช่องที่บานประตูหรือหน้าต่างทั้ง ๒ บานประกับกัน. อกสั่นขวัญแขวน, อกสั่นขวัญหนี, อกสั่นขวัญหาย ก. ตกใจสุดขีด, ตกใจกลัวอย่างยิ่ง. อกสามศอก ว. มีร่างกายกำยำล่ำสัน, แข็งแรง, (ใช้แก่ผู้ชาย). อกหัก ว. พลาดหวัง (มักใช้ในด้านความรัก). อกไหม้ไส้ขม (สำ) ก. เป็นทุกข์อย่างแสนสาหัส. อกอีปุกแตก, อกอีแป้นแตก อ. คำพูดที่เปล่งออกมาเมื่อตกใจเป็นต้น (ใช้แก่ผู้หญิง). ๒ น. พวก, หมู่. (อนันตวิภาค). ๓ ว. หก, (โบ) เรียกลูกหญิงคนที่ ๖ ว่า ลูกอก, คู่กับ ลูกชายคนที่ ๖ ว่า ลูกลก.